Ostatnio przyszło mi taszczyć wózek z dzieckiem po schodach, które nie miały żadnego podjazdu. Stąd dzisiejszy temat, czyli skarga na brak dostępności. Jest to środek przewidziany w ustawie z dnia 19 lipca 2019 roku o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2020 r. poz. 1062, z późn. zm.), dalej jako „ustawa o dostępności”. Statystyki pokazują, że skarga ta nie jest zbyt często wykorzystywana, co wynika albo z niewiedzy o możliwości jej wniesienia, albo po prostu z rezygnacji tych, którzy na co dzień zmagają się z problemem braku dostępności.
Brak dostępności oznacza sytuację, w której produkt albo usługa nie posiada cechy lub cech pozwalających na korzystanie z tego produktu lub usługi przez osoby ze szczególnymi potrzebami na zasadzie równości z innymi osobami. Ograniczenia takie ustawodawca nazywa barierami – zaś ich definicja zawarta jest w art. 2 ust. 1 ustawy o dostępności. Zgodnie z tym przepisem przez barierę należy rozumieć przeszkodę lub ograniczenie architektoniczne, cyfrowe lub informacyjno-komunikacyjne, które uniemożliwia lub utrudnia osobom ze szczególnymi potrzebami udział w różnych sferach życia na zasadzie równości z innymi osobami. Na gruncie ustawy o braku dostępności pojęcie „osób ze szczególnymi potrzebami interpretowane jest dość szeroko, mianowicie do kategorii tych osób zalicza się m.in. osoby:
- na wózkach inwalidzkich, poruszające się o kulach i o ograniczonej możliwości poruszania się,
- niewidome i słabowidzące,
- głuche i słabosłyszące,
- głuchoniewidome,
- z niepełnosprawnościami psychicznymi i intelektualnymi,
- starsze i osłabione chorobami,
- z małymi dziećmi, w tym z wózkami dziecięcymi,
- mające trudności w komunikowaniu się z otoczeniem (a także z rozumieniem języka pisanego albo mówionego),
- o nietypowym wzroście (w tym również dzieci),
- z ciężkim lub nieporęcznym bagażem
oraz
- kobiety w ciąży.
Postępowanie związane z brakiem dostępności wszczynane jest na wniosek osoby ze szczególnymi potrzebami lub jej przedstawiciela ustawowego (np. rodzic, opiekun, kurator), po wykazaniu interesu faktycznego.
Wymagania formalne wniosku o zapewnienie dostępności:
- dane kontaktowe wnioskodawcy;
- wskazanie bariery utrudniającej lub uniemożliwiającej dostępność w zakresie architektonicznym lub informacyjno-komunikacyjnym;
- wskazanie sposobu kontaktu z wnioskodawcą;
- wskazanie preferowanego sposobu zapewnienia dostępności, jeżeli dotyczy.
Ustawa o dostępności nie przewiduje wymogu nie przewiduje wymogu podpisania wniosku o zapewnienie dostępności i brak jest podstaw prawnych do wzywania do uzupełnienia braków formalnych w tym zakresie.
W przypadku, gdy podmiot publiczny nie zapewni wnioskowanej dostępności w odpowiednim czasie lub w należyty sposób, wnioskodawcy służy prawo złożenia skargi na brak dostępności. Skargę tę wnosi się do Prezesa Zarządu PFRON.
Wniesienie skargi na brak dostępności musi być poprzedzone złożeniem wniosku o zapewnienie dostępności w trybie art. 30 ustawy o dostępności.
Skargę wnosi się po upływie 30 dni od dnia, w którym:
- upłynął ustawowy lub wyznaczony przez podmiot publiczny termin zapewnienia dostępności (terminy wynikające z art. 31 ust. 1 i 2 ustawy o dostępności),
- wnioskodawca otrzymał zawiadomienie o braku możliwości zapewnienia dostępności (art. 31 ust. 3 ustawy o dostępności).
Elementy skargi na brak dostępności:
- dane skarżącego (imię i nazwisko, ewentualnie adres, numer telefonu lub adres e-mail)
- wskazanie bariery utrudniającej lub uniemożliwiającej dostępność w zakresie architektonicznym lub informacyjno-komunikacyjnym;
- wskazanie sposobu kontaktu ze skarżącym;
- wskazanie preferowanego sposobu zapewnienia dostępności, jeżeli dotyczy;
- podpis.
Do skargi można dołączyć kopię wniosku o zapewnienie dostępności – wówczas skarga nie musi zawierać elementów wskazanych w pkt 2 – 4 powyżej.
Informacje zamieszczone na stronie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady prawnej. W razie jakichkolwiek wątpliwości najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej.
Kancelaria Radcy Prawnego świadczy pomoc prawną na rzecz osób ze szczególnymi potrzebami, w tym sprawach związanych z brakiem dostępności.
